Acupunctuur betekent letterlijk: het prikken met een naald en is onderdeel van de Traditionele Chinese Geneeskunst. De acupunctuur zoals die momenteel gebruikt wordt omvat naast verschillende naaldtechnieken ook moxatechnieken, cupping en specifieke massagetechnieken.
In de tweede helft van de vorige eeuw is – voornamelijk in het Westen – fundamenteel onderzoek gedaan naar de werkzaamheid van acupunctuur en is de relatie tussen huid en organen wetenschappelijk aangetoond. Acupunctuur heeft inmiddels een grote maatschappelijke acceptatie verworven. Het is geen wondermiddel. Het is ook niet iets waarin je moet geloven om te werken. Het is gewoon een doeltreffende vorm van geneeskunst die de westerse geneeskunde goed kan ondersteunen en aanvullen en het kent, mits goed gebruikt, geen schadelijke bijwerkingen.
Veel voorkomende aandoeningen die voor behandeling in aanmerking komen zijn:
Kinderziekten: chronische verkoudheid, eczeem, chronische oorontsteking, allergieklachten, hoesten, diarree, astma, obstipatie; maar ook bij gedragsklachten als bedplassen, angsten, slecht slapen, gebrek aan zelfvertrouwen, slecht eten, nerveus gedrag, verhoogde gevoeligheid;
Andere: Ook klachten en pijn met een “onduidelijke oorzaak” kunnen mogelijk verminderd of verholpen worden.
Deze opsomming is overigens verre van volledig. Er zijn eigenlijk maar weinig gevallen waarbij u een acupuncturist NIET zinvol zou kunnen raadplegen.
Een beetje achtergrondinformatie
Historie
Acupunctuur moet al ver voor het begin van onze jaartelling hebben bestaan, ook hier in West-Europa. Archeologische vondsten in het nabije Oosten wijzen op gebruik van vuurstenen acupunctuurnaalden op mens en dier minstens 9.000 jaar geleden.
Recent werd in de Italiaanse Alpen het ingevroren lichaam gevonden van een krijger die 5.000 jaar geleden leefde. Ötzi, zo genoemd naar de vindplaats, bleek aan tal van kwalen te hebben geleden. Op zijn lichaam waren 47 punten getatoeëerd, die stuk voor stuk overeen komen met acupunctuurpunten en volgens de modernste inzichten uitstekend blijken te passen bij behandeling van zijn gezondheidsproblemen, waaronder arthrose.
De kennis omtrent acupunctuur ging echter zowel hier als in het nabije Oosten al lang geleden verloren; alleen in China werd de acupunctuur in ere gehouden, opgeschreven en verder ontwikkeld.
Yin & Yang
Acupunctuur is gebaseerd op het begrip energie. Normaal gesproken, in een gezonde situatie, zijn alle vormen van energie in de mens en zijn omgeving met elkaar in evenwicht. Ziekte evenwel is een verstoring van deze natuurlijke balans. In die gevallen waarin een lichaam niet in staat is zelfstandig dit evenwicht te herstellen, kan de acupunctuur uitkomst bieden.
Volgens de Tao is evenwicht het basisprincipe van het universum, en gezond blijven derhalve het streven naar harmonie. Het evenwicht wordt gevormd door twee elementen: Yin & Yang.
Yin en Yang zijn tegenpolen, elkaars tegengestelde, waarbinnen het leven haar evenwicht zoekt. Yin staat voor alles dat daalt, naar binnen gaat, koel en donker is; voor rust, voeding, nacht, winter en water. Yang stijgt, treedt naar buiten, is warm en licht, actief, beschermend, dag, zomer en vuur. Deze 2 tegenpolen kunnen zonder elkaar niet bestaan. Ze vullen elkaar aan en gaan in elkaar over: dag in nacht, zomer in winter, actie in rust etc.
Gezondheid betekent dat er evenwicht is tussen Yin en Yang. Ziekte betekent dat een van de twee overheerst. Zo kun je een “yange ziekte” hebben, zoals koorts of ontsteking, of een “yinne ziekte” zoals gewrichtsslijtage.
Met acupunctuur wordt de te zwakke pool versterkt en/of de te sterke pool geremd. In het logo van de Nederlandse Vereniging voor Acupunctuur is het Yin-Yang symbool opgenomen.
Ziekte is een gevolg van verstoring van de harmonie in ons lichaam. De behandeling is er op gericht het evenwicht te herstellen.
De 5 elementen
Naast het Yin-Yangbegrip kent de tradionele Chinese filosofie de theorie over de vijf elementen of vijf fasen. Alles is voortdurend in beweging. Denk aan het ritme der seizoenen of van elke dag, maar ook aan het functioneren van het lichaam. In het westen herkennen we wel vage begrippen als bioritme, voorjaarsmoeheid en winterdepressie, maar in het China van voor onze jaartelling had men de relatie tussen mens en seizoenen nauwkeurig in kaart gebracht. Daarnaast was men toen al op de hoogte van een relatie tussen de oppervlakte van het lichaam en de inwendige organen. Prikkelen of masseren van bepaalde plaatsen loste lichamelijke problemen op.
Binnen de acupunctuur worden aan een orgaan ook andere functies toegekend dan in de westerse geneeskunde. Zo zorgen de longen, naast de ademhaling ook voor de keel, de neus, de slijmvliezen, de lichaamsbeharing, de huid, het kunnen voelen van verdriet en het helder kunnen oordelen.
Wanneer er in een van de orgaansystemen een verzwakking of blokkade van de energie optreedt, heeft dat niet alleen invloed op de functies van het orgaan, maar mogelijk op den duur ook op de energie van andere orgaansystemen. Zo ontstaat in de loop van de tijd een waar web van klachten, die vaag en op zichzelf staand lijken, maar voor de acupuncturist vaak te herleiden zijn tot één hoofdoorzaak.
Elk der seizoenen is verbonden met een element: hout, vuur, aarde, metaal en water. En de 5 elementen corresponderen met de organen in ons lichaam. Elke verstoring van de natuurlijke cylus zal een tegengestelde reactie oproepen om het evenwicht te herstellen. De acupunctuur helpt die herstelkrachten te versterken of op te roepen om het evenwicht zo effectief mogelijk te herstellen.
De Meridianen
De eerder genoemde energie circuleert in het lichaam via meridianen, d.w.z. energiekanalen die in het lichaam lopen. Deze meridianen zijn ieder genoemd naar het orgaansysteem waar ze contact mee hebben. Zo is er b.v. de Levermeridiaan of de Hartmeridiaan. Zij vormen samen een complex netwerk waarin de energie naar elk deel van het lichaam wordt doorgegeven. Op deze meridianen liggen de acupunctuurpunten. Een acupunctuurpunt is een punt waarmee de acupuncturist invloed kan uitoefenen op het stromen van energie in de meridiaan. Door een naald te steken zet je de energie in beweging en kun je zo nodig versterken of afremmen om het lichaam weer in een energetisch evenwicht te brengen.
Preventief onderhoud
We geven zaken als vliegtuigen, auto’s of CV-ketels regelmatig een preventieve onderhoudsbeurt om schade met alle gevolgen voor te zijn. Met ons lichaam doen we dat gek genoeg niet, tenminste hier in het Westen. We doen meestal pas een beroep op de zorg als er al iets echt mis is. In China daarentegen gaan veel gezonde mensen een aantal keren per jaar naar een acupuncturist alleen maar voor controle en balansherstel.
Acupunctuur is er niet alleen op gericht om klachten te verhelpen, maar zeker ook om ze te voorkomen. Om te zorgen dat de balans van het lichaam intact blijft en sterk genoeg is om onbalansen zelf op te opvangen en te herstellen.
Net als in China zou het ook hier een goed advies zijn om, ook zonder klachten, een acupunctuurbehandeling te ondergaan teneinde verstoringen op te lossen voordat ze tot daadwerkelijke klachten leiden. En een aangename bijkomstigheid: u gaat weer heerlijk opgeladen naar huis.
Veel gestelde vragen:
Is acupunctuur pijnlijk ?
Acupunctuurnaalden zijn haardun, niet te vergelijken met bijvoorbeeld injectienaalden. Daarom is het deskundig inbrengen vrijwel pijnloos.
Maar als de naald goed zijn werk doet of gemanipuleerd wordt kan het effect erg sterk zijn en ook prikkelen of pijn doen.
Het hangt af van:
lichaamsdeel: vingers en tenen zijn bijvoorbeeld gevoeliger dan arm of been,
acupunctuurpunt: het ene punt is gevoeliger dan het andere.
Direct na het uitnemen is het eventuele leed weer geleden.
Helpt acupunctuur bij hoofdpijn/migraine ?
Elke hoofdpijn is anders. De pijn uit zich in het voorhoofd, achter de ogen, bovenin, aan zijkant of schedelrand. De pijn zit altijd op dezelfde plek of verplaatst zich juist. Het kan een zeurende pijn zijn of een ‘barstende’ pijn.
De meest voorkomende hoofdpijnen die de acupuncturist behandeld zijn spanningshoofdpijn en migraine.
Vaak kan de hoofdpijn effectief bestreden worden. Gemiddeld zijn 6 – 8 behandelingen nodig, maar het resultaat is afhankelijk van type hoofdpijn en bijkomende factoren.
Helpt acupunctuur bij hooikoorts ?
Allergische reacties komen veel voor en kennen een aantal oorzaken:
huisstof of huismijt,
dierharen of -veren,
stuifmeel,
schimmels,
cosmetica, kleurstoffen,
chemische toevoegingen in het voedsel.
In feite is het afweermechanisme van het lichaam in de war: de veroorzakers worden gezien als schadelijke indringers en het lichaam maakt histamine aan om ze te bestrijden. Sommige mensen verdragen histamine niet en krijgen een allergische reactie, zoals hooikoorts.
De acupunctuurbehandeling van allergie is er op gericht de gevoeligheid te verminderen. Uw lichaam dient bestand te worden tegen de allergenen en de reacties zullen vervolgens minder worden of geheel verdwijnen.
Niet alleen in de gevoelige periode worden de symptomen verminderd, juist voordien wordt een aantal keer behandeld om de weerstand vooraf te verhogen.
Helpt acupunctuur bij lage rugpijn ?
De oorzaak van lage rugklachten kan zeer divers zijn. Bij acute klachten is rust gecombineerd met oefenen vaak voldoende medicijn, maar bij langere duur of chronische klachten moet er meer gebeuren.
De acupunctuurbehandeling richt zich met name op pijnbestrijding en spierontspanning. Ook kunnen gewrichtsblokkades worden opgeheven.
Bij acute klachten zijn enkele behandelingen meestal voldoende, bij chronische klachten kan dat wat langer duren. Bij blijvend letsel kan acupunctuur altijd nog de symptomen bestrijden.
Helpt acupunctuur bij menstruatieklachten ?
Bij menstruatie bouwt zich in de onderbuik een natuurlijke spanning op. Bij sommige vrouwen is deze stagnatie onevenredig hoog en leidt tot klachten als pijn, kramp, depressie en prikkelbaarheid.
De klachten kunnen over het algemeen goed met acupunctuur worden behandeld.
Helpt acupunctuur bij vermoeidheid ?
We kunnen geestelijk moe zijn, of lichamelijk, of een combinatie van beiden.
Een acupunctuurbehandeling zal er – afhankelijk van soort en oorzaak – op gericht zijn de zelfgenezende kracht van het lichaam te stimuleren, zodat u na een aantal behandelingen weer voldoende energie heeft.
De acupunctuurbehandeling kan aangevuld worden met gebruik van moxa.
Helpt acupunctuur bij afvallen ?
Steeds meer mensen hebben te maken met overgewicht. De slagingskans van vermageringskuren is erg klein. De slagingskans met behulp van acupunctuur is vele malen groter.
Oorzaken van het probleem zijn niet alleen de toegenomen welvaart en beschikbaarheid van rijk voedsel en drinken gepaard aan te weinig beweging, maar ook de psychische lasten van de huidige maatschappij. Zodat men zijn/haar gewichtsprobleem niet succesvol aan kan pakken zonder aan die emotionele en mentale problemen iets te doen.
Een vermageringskuur doet daar niets aan. Acupunctuur wel, door u te sterken en uw balans in evenwicht te brengen. Daarbij worden ontwenningsverschijnselen onderdrukt.
Helpt acupunctuur bij stoppen met roken, drinken, drugsgebruik ?
Ja en nee.
Alles begint met uw wil om te stoppen. Acupunctuur kan daar vervolgens heel sterk bij ondersteunen.
De behoefte wordt onderdrukt en de bijverschijnselen van het stoppen worden verminderd. Zo blijven de ‘ontwenningsverschijnselen’ grotendeels uit en verdwijnt uiteindelijk de lust tot uw verslaving.
Er zijn meerdere behandelingen nodig voor een langdurig effect.